فرار مالیاتی: پیشگیری یا مبارزه؟!

به نظر می رسد مسئله مبارزه با فرار مالیاتی در تاریخ این سرزمین از تلاش مصلحانی همچون: دکتر مصدق، مورگان  شوستر، امیر کبیر، کریم خان زند شاه عباس صفوی و حتی خواجه نظام الملک بسیار فراتر باشد. اگر تاریخ ایران باستان  را مورد کنکاش قرار دهیم شاید نظام مالیاتی نسبتاً دقیق و منظمی که توسط داریوش اول در سال ۵۰۰ قبل از میلاد  معرفی شد نیز برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی پایه ریزی شده باشد. نظام مالیاتی که متناسب با هر ساتراپی (استان) بر  میزان مشخصی از اخذ مالیات برای حکومت مرکزی استوار بود شاید گزافه نباشد اگر ادعا کنیم این نظام مالیاتی ۲۵۰۰  ساله با همه پیشرفت ها و فناوریهای جدید و دگرگونیهای نظامهای مالیاتی دنیا در ایران همچنان پابرجا است! با این  وجود همواره در طول سالیان اخیر یکی از دغدغه ها و چالشهای مدیران سازمان امور مالیاتی و حتی وزارت امور  اقتصادی و دارایی پیشگیری و مبارزه با فرار مالیاتی بوده است. برای تشریح دقیق موضوع و کشف نقاط کور در  سیاست گذاری عمومی (Public Policy ) و مالیاتی بهتر است روش های پیشگیری و مبارزه با فرار مالیاتی به دو بخش  مجزا تقسیم شده و سپس هر بخش به صورت جداگانه معرفی شود به این منظور ابتدا روشهای مبارزه با فرار مالیاتی  که به صورت سنتی و متداول مورد استفاده اکثر نظامهای مالیاتی در دنیاست تبیین شده و پس از آن به عنوان راهبردی  جدید از منظر حکمرانی (Governance)، روش های پیشگیری از فرار مالیاتی که به نظر در فرآیند سیاست گذاری  عمومی کشور مغفول هستند معرفی و تبیین خواهد شد.